Niewidzialna bariera: Co to mikroagresja i jak z nią walczyć w miejscu pracy?

Mikroagresja to subtelne, często niezamierzone formy dyskryminacji, które mogą znacząco wpływać na samopoczucie i efektywność pracowników. Często nie są one łatwo dostrzegalne, ale ich konsekwencje mogą być głęboko odczuwane przez osoby będące ich celem. Dowiedz się, czym są mikroagresje, jak je rozpoznawać oraz jakie kroki można podjąć, aby walczyć z nimi w miejscu pracy.

Czym są mikroagresje?

Mikroagresje to codzienne, drobne, często nieświadome akty lub komentarze, które niosą ze sobą ukryte przekazy dyskryminacyjne. Mogą one dotyczyć różnych aspektów tożsamości, takich jak rasa, płeć, orientacja seksualna, religia czy status społeczny. Oto parę przykładów komentarzy nacechowanych mikroagresją:

Mikroagresje rasowe

1. Komentarze dotyczące akcentu lub umiejętności językowych: „Mówisz bardzo dobrze po polsku jak na cudzoziemca.”
2. Stereotypowe pytania: „Czy twoja rodzina prowadzi restaurację chińską?”
3. Kwestionowanie tożsamości: „Nie wyglądasz na Polaka. Skąd naprawdę pochodzisz?”

Mikroagresje związane z płcią

1. Drobne, seksistowskie uwagi: „Kobiety są zbyt emocjonalne, aby pełnić funkcje kierownicze.”
2. Zakładanie stereotypowych ról: „Kto ci opiekuje się dziećmi, skoro tyle pracujesz?”
3. Nieodpowiednie komplementy: „Wyglądasz dobrze jak na kobietę w IT.”

Mikroagresje związane z orientacją seksualną

1. Stereotypowe komentarze: „Jesteś gejem? Wcale tak nie wyglądasz.”
2. Ocenianie zgodności z płcią: „Nigdy bym nie pomyślał, że jesteś lesbijką, wyglądasz tak kobieco.”
3. Podważanie relacji: „To twój partner? Ależ to tylko faza, prawda?”

PRZECZYTAJ TAKŻE: Tylko 4 na 10 pracowników LGBT+ w Polsce doświadczających zachowań dyskryminujących zgłosiło je pracodawcy

Mikroagresje związane z wiekiem

1. Lekceważenie z powodu młodego wieku: „Jesteś za młody, żeby to rozumieć.”
2. Podważanie wartości starszych pracowników: „To świetne, że nadal pracujesz w tym wieku.”
3. Zakładanie braku umiejętności technologicznych: „Czy potrzebujesz pomocy z komputerem?”
4. Stereotypowe uwagi: „Millennialsi zawsze chcą wszystko zmieniać.”

Mikroagresje związane z wyglądem fizycznym

1. Komentarze dotyczące wagi: „Jesteś taka szczupła, musisz mało jeść.”
2. Uwagi na temat ubioru: „Jesteś odważna, że nosisz coś takiego do pracy.”
3. Niechciane rady zdrowotne: „Może powinnaś zacząć chodzić na siłownię.”
4. Porównania do stereotypów: „Wyglądasz jak modelka, dlaczego pracujesz w biurze?”

Mikroagresje religijne

1. Kwestionowanie praktyk religijnych: „Dlaczego musisz nosić to nakrycie głowy?”
2. Bagatelizowanie świąt religijnych: „Dlaczego potrzebujesz wolne na jakieś tam święto?”
3. Nieodpowiednie pytania: „Czy naprawdę nie możesz zjeść tego mięsa?”

„Rozpoznawanie i unikanie mikroagresji jest kluczowe dla budowania inkluzywnego i wspierającego środowiska pracy. Ważne jest, aby być świadomym własnych słów i działań oraz reagować odpowiednio, gdy jesteśmy świadkami mikroagresji.”

– tłumaczy Dominika Jajszczak z Fundacji WłączeniPlus.

Jak rozpoznać mikroagresje?

Rozpoznanie mikroagresji wymaga uważności i empatii. Ważne jest, aby zrozumieć, że intencja sprawcy może nie być wroga, ale efekt tych działań może być negatywny dla odbiorcy. Oto kilka wskazówek, jak je zidentyfikować:

1. Słuchaj uważnie: Zwracaj uwagę na subtelne komentarze i gesty, które mogą być obraźliwe lub deprecjonujące.
2. Zadaj pytania: Jeśli masz wątpliwości, czy coś było mikroagresją, zapytaj osobę, która mogła być jej celem, jak się czuje w związku z danym komentarzem lub działaniem.
3. Obserwuj reakcje: Zauważ, czy ktoś wydaje się zaniepokojony lub zraniony po danym komentarzu czy działaniu.

„Liderom i liderkom o silnie rozwiniętej empatii i inteligencji emocjonalnej bez wątpienia będzie łatwiej rozpoznać mikroagresję, dlatego tak niezbędne jest szkolenie kadry menedżerskiej w tych dwóch obszarach, które pomimo tego, że nazywa są „kompetencjami przyszłości” to już dzisiaj są niezbędne na rynku pracy i w biznesie”

– dodaje Dominika Jajszczak.

Jak walczyć z mikroagresją w pracy?

Walka z mikroagresjami wymaga zaangażowania zarówno ze strony pracodawców, jak i pracowników. Oto kilka kroków, które mogą pomóc w stworzeniu bardziej włączającego środowiska pracy:

1. Edukacja i świadomość: Organizuj regularne szkolenia na temat różnorodności i włączania. Edukacja na temat mikroagresji i ich wpływu może pomóc pracownikom lepiej rozumieć, jak ich słowa i działania mogą wpływać na innych.
2. Otwarte rozmowy: Zachęcaj do otwartych i szczerych rozmów na temat doświadczeń związanych z mikroagresjami. Tworzenie bezpiecznej przestrzeni do dzielenia się takimi doświadczeniami jest kluczowe.
3. Polityki i procedury: Wprowadź jasne polityki antydyskryminacyjne i mechanizmy zgłaszania mikroagresji. Upewnij się, że wszyscy pracownicy wiedzą, jakie kroki mogą podjąć, jeśli staną się celem mikroagresji.
4. Wspieranie ofiar: Oferuj wsparcie dla osób, które doświadczyły mikroagresji. Może to obejmować dostęp do poradnictwa psychologicznego, grup wsparcia czy mediacji.
5. Przykład z góry: Liderzy organizacji powinni dawać przykład, jak walczyć z mikroagresjami. Ich zaangażowanie w promowanie włączania i reagowanie na mikroagresje ma ogromne znaczenie.

Mikroagresje są niewidzialną barierą, która może znacząco wpłynąć na dobrostan i efektywność pracowników. Walka z nimi wymaga świadomego podejścia, edukacji i wsparcia na wszystkich poziomach organizacji. Tworzenie kultury, w której wszyscy pracownicy czują się szanowani i doceniani, jest kluczem do sukcesu każdej firmy. Zrozumienie i eliminowanie mikroagresji to krok w stronę bardziej sprawiedliwego i włączającego miejsca pracy.

O zachowaniach dyskryminacyjnych i mikroagresji możesz posłuchac więcej w podcaście Olgi Kozierowskiej Sukces Pisany Szminką!